Wszystko wskazuje na to, że konsumenci w walce z bankami i instytucjami finansowymi zyskują nowych sojuszników i zaczynają odnosić sukcesy. Obecna sytuacja frankowiczów jest znacznie lepsza niż przed kilkoma laty. Coraz więcej sądów i instytucji staje po ich stronie. Klienci ubezpieczycieli po okresie porażek wreszcie mogą skutecznie egzekwować swoje prawa i odzyskiwać nałożone na nich dodatkowe opłaty.
Konsument w sporze z ubezpieczycielem
Jeszcze kilka lat temu karkołomne były próby odzyskania pieniędzy zatrzymanych przez ubezpieczycieli z tytułu opłat likwidacyjnych. Często były to kwoty wynoszące nawet do 100% wkładu klienta i pobierane na podstawie postanowień sprytnie ukrytych w umowach polisowych. Ubezpieczyciele przez długi czas pozostawali bezkarni, więc nie mieli motywacji do zawierania kompromisów. Wszystko działo się w świetle prawa, bo instytucje finansowe zadbały, aby w umowach z klientami znalazły się odpowiednie zapisy pozwalające im na tego typu praktyki. Z tego też powodu sądy powszechne oddalały powództwa konsumentów, tłumacząc to obowiązywaniem zasady: pacta sunt servanda – umów należy dotrzymywać. Nie było żadnej wypracowanej linii orzeczniczej, a niższe instancje sądowe nie chciały wychylać się przed szereg. Ponadto w działaniach sądu brakowało zagłębienia się w cały kontekst zawarcia umowy polisowej oraz spojrzenia z szerszej perspektywy na sytuację rynku finansowego. W efekcie, sądy orzekały na korzyść instytucji.
Nieuczciwi ubezpieczyciele przegrywają
Z pomocom konsumentom przyszły inne organy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dzięki ich działaniom coraz więcej klauzul, tj. zapisów umów naruszających prawa konsumentów, zostało wpisanych do rejestru klauzul niedozwolonych. Rejestr jest systematycznie rozbudowywany (Wyszukaj klauzulę).
Z czasem sądy orzekające w sprawach wytoczonych przeciwko ubezpieczycielom, zaczęły dostrzegać nierówną pozycję stron sporu oraz wyzysk jaki odbywał się kosztem konsumenta. Wtedy nastąpił zwrot w orzecznictwie. Aktualnie coraz częściej sądy pierwszej instancji stają po stronie klientów ubezpieczycieli. Co więcej, takie orzeczenia są podtrzymywane w drugiej instancji. Niekiedy nawet sąd badający sprawę wydaje nakaz zapłaty bez przeprowadzenia rozprawy. W efekcie instytucje finansowe zobowiązane są zwrócić konsumentom środki pobrane niezgodnie z prawem.
Obecnie przyjmuje się, że pobieranie wysokich opłat likwidacyjnych z umów ubezpieczeniowych stanowi klauzulę niedozwoloną. Jednak droga do uzyskania takiego poglądu była długa i wyboista. Niemniej jest to niewątpliwy sukces klientów instytucji finansowych.
Rzecznik Finansowy staje po stronie konsumenta
W spory z ubezpieczycielami coraz bardziej angażuje się Rzecznik Finansowy. Urząd ten zastąpił i rozszerzył kompetencje dotychczasowego Rzecznika Ubezpieczonych. RF służy większej grupie klientów instytucji finansowych np. klientom banków, banków spółdzielczych, SKOK-ów, firm pożyczkowych, biur usług płatniczych, towarzystw emerytalnych, towarzystw ubezpieczeniowych czy funduszy inwestycyjnych. Posiada też większe kompetencje niż poprzednik. Może na przykład na instytucje finansowe, które nie przestrzegają przepisów ustawy, nakładać kary w wysokości do 100 tys. zł. Rzecznik Finansowy ma również prawo do przedstawiania w postępowaniu sądowym tzw. istotnego poglądu w danej sprawie.
W jednej ze spraw prowadzonych przez naszą kancelarię, sąd wystąpił do Rzecznika Finansowego o wydanie takiego poglądu. Działanie sądu należy uznać za bardzo trafione i rzetelne. Stanowisko Rzecznika Finansowego w zasadzie pokrywało się z argumentacją zawartą w naszym pozwie.
Rzecznik Finansowy orzekł między innymi że:
- Opłata likwidacyjna stanowi niedozwolone postanowienia umowy,
- Wartość wykupu (opłata likwidacyjna) nie stanowi głównego świadczenia z umowy ubezpieczenia na życie zawartej z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- Na gruncie stosunków zobowiązaniowych opłata likwidacyjna nie jest dopuszczalna prawnie,
- Długotrwały charakter umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym nie należy do jej essentialia negotii, podobnie jak długotrwałe oszczędzanie środków pieniężnych nie stanowi normatywnego celu tej umowy.
Całą argumentację powyższych poglądów Rzecznik przedstawił na aż 23 stronach uzasadnienia.
Na tym nie koniec rewelacji w omawianej sprawie. Sąd uznał, że celowe będzie również powiadomienie prokuratora o toczącym się postępowaniu. Prokurator bowiem, poza typową rolą oskarżyciela w postępowania karnym, w każdej sprawie cywilnej może włączyć się do postępowania, w celu obrony praworządności, praw obywateli, interesu społecznego lub wsparcia jednej ze stron sądowej batalii. Sprawa oczywiście zakończyła się wygraną naszego klienta.
Twoje ubezpieczenie przewiduje opłatę likwidacyjną? Prześlij do nas umowę, powiemy Ci jakie są Twoje prawa i jak możesz je egzekwować.
Frankowicze na drodze do zwycięstwa
Wszystko wskazuje, że historia frankowiczów będzie podobna. Po okresie porażek i braku zrozumienia powoli nadchodzą lepsze czasy. Coraz częściej sądy orzekają na korzyść konsumentów. Ostatnio wręcz sąd unieważnił całą umowę kredytową opartą na nieuczciwym spreadzie walutowym. W sprawach frankowiczów stanowiska zajmują również: Rzecznik Finansowy oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Dlatego też warto rozważyć wystąpienie do sądu w ochronie swoich praw i w celu odzyskania pieniędzy bezprawnie pobranych przez bank. Przeczytaj co możesz zyskać.
